قالب سنبه و ماتریس قالبی است دو بخشی که از طریق پرس بخش سنبه (مادگی) بر روی بخش ماتریس (نری) ورق فلزی برش خورده و فرم می گیرد. این قالب ها به ۴ نوع : برش، خمکاری، کشش و کوبش تقسیم می شوند. در این نوع قالب ها میتوان چند عملیات را پشت سر هم داشت تا محصول نهایی را دریافت کرد.
⦁ قالب سنبه ماتریس سایدکاتر Side cutter
در این نوع قالب عرض ورق طبق محاسبات فنی به دست آمده و چند میلی متر تلورانس برای آن در نظر گرفته می شود و در قسمت بالا یا پایین کانال یک سنبه که آن هم به اندازه ایستگاه برش است قرار می گیرد برشی خورده و باعث می شود که:
– عمر قالب بالا می رود
– سرعت تولید افزایش می یابد
– دقت قالب و قطعه تولید شده بسیار بالا است و لذا برای دستیابی به قطعات استاندارد مناسب تر است.
برای آشنایی و مشاهده خدمات ماشینکاری CNC به این صفحه مراجعه کنید
⦁ قالب سازی سنبه و ماتریس مرحله ای ساده (پروگرسیو ساده)
قالب پروگرسیو، ترکیب چند قالب جداگانه می باشد که به طور فشرده در یک قالب طراحی شده و عملی را که چند قالب مجزا در چند مرحله انجام می دهند، در یک مرحله به انجام می رساند. به عنوان مثال اگر قطعه ای داری چند برش و پانچ و نهایتا برش محیطی باشد که برای هرکدام از این مراحل باید یک قالب ساخته شود، می توان از یک قالب پروگرسیو تک مرحله ای استفاده کرد. قالب پروگرسیو معمولا برای برش های بیضوی و شکل های هندسی و همچنین پانچ و برش کاری مورد استفاده قرار می گیرد.
⦁ قالب سنبه ماتریس مرحله ای مرکب (پروگرسیو مرکب)
این قالب نیز مانند قالب پروگرسیو ساده است با این تفاوت که در قالب پروگرسیو مرکب می توان عملیات های مانند حک کردن مارک، کوبش، خمش، کشش و … را مطابق نقشه فنی در نظر گرفت. لازم به ذکر است که محاسبات فنی این نوع قالب ها برای کاربردهای متفاوت، کاملا متفاوت بوده و نیاز به دانش فنی بالایی برای رسیدن به قطعه مطلوب دارد.
⦁ قالب سنبه و ماتریس کوبش
کارایی این قالب صرفا برای انجام عمل کوبش و به ویژه حک کردن انواع علائم تجاری و مارک های مختلف بر روی قطعات صنعتی می باشد. کاربرد دیگر این روش، پرچ های سربی و آلومینیومی جهت فیکس کردن قطعه به قطعه است.
⦁ قالب های سنبه ماتریس با نوار تغذیه (Feeder)
این نوع قالب قابلیت استفاده در تمام روش های قالب سازی را با شرایط طراحی مختلف دارد. تفاوت این روش با سایر روش ها در آن است که قطعه مورد نظر به جای تولید از یک ورق برش خورده، از متریال موجود در یک رول توپی به صورت برگ به برگ تغذیه می گردد. مزایای این روش عبارتند از:
ساخت ورق فلز یا ورق کاری چیست؟ بیشتربخوانید
– سرعت بالای تولید
– کاهش پرت ورق های پس ماند از پرس کاری
– پایین آمدن نفر-ساعت کاری بر روی قالب
– کاهش استهلاک قالب
قالب های سنبه و ماتریس عموما از ۶ بخش اصلی تشکیل می شود :
۱- کفشک: که عموما سه نوع آهنی، فولادی، چدنی هستند که به صورت آماده در بازار موجود است. کفشک ها با توجه به اندازه و موقعیت قرار گرفتن در پنل های راهنما، دارای انواع متعددی با ابعاد و اندازه های مختلف هستند
۲- سنبه گیر: وظیفه نگه داری سنبه قالب را بر عهده دارد.
۳-۴: ورق گیر و ورق پران که وظیفه آن نگه داشتن و جدا کردن ورق از ماتریس می باشد.
۵-۶: سنبه و ماتریس که سنبه بخش مثبت و ماتریس بخش منفی قالب را تشکیل می دهد.
قالب سنبه و ماتریس
با توجه به استفاده زیاد از فلزات در صنایع مختلف و اهمیت ورق های فلزی در زندگی امروزه همه ما ممکن است یا به صورت مستقیم و غیرمستقیم از فلزات و ورق های فلزی استفاده کنیم. اما اینکه این ورق های فلزی چگونه تولید می شوند موضوعی است که برای خیلی از افراد مهم می باشد. برای تولید قطعات و ورق های فلزی از وسایل و دستگاه های مختلف استفاده می‌شود که یکی از این وسیله ها قالب سنبه ماتریس می باشد.
اما اینکه چیست و از چه اجزایی تشکیل شده است موضوعی است که ما در این مقاله به آن پرداخته ایم اگر شما هم مشتاق دانستن این موضوع هستید با ما همراه باشید.
قالب سنبه و ماتریس چیست؟
باید بگویم که قالب های سنبه ماتریس به نوعی از قالب های فرم دهی می گویند که معمولاً برای شکل دهی فلزات از آن استفاده می شود. این قالب ها معمولاً از دوبخش نری و مادگی ساخته می‌شوند. که سنبه همان قسمت نری و ماتریس قسمت مادگی دستگاه و یا قالب را تشکیل می‌دهد. در بیشتر موارد قالب سنبه و ماتریس از جنس فولاد SPK ساخته می شود. دلیل استفاده از این فولاد استحکام بالای این جنس از فولاد است.
اجزا و یا قطعات قالب سنبه ماتریس
قالب سنبه ماتریس از قطعات و اجزای مختلفی تشکیل می شود. که هر کدام وظیفه خاصی بر عهده دارند این اجزا عبارتند از:
کفشک
کفشک ها وظیفه استقرار قطعات قالب را بر عهده دارند. در قالب سنبه ماتریس دو کفشک پایین و بالا وجود دارد که کفشک پایینی در اکثر موارد از جنس چدن ساخته می شوند.
باید به این نکته توجه داشته باشید که قطعات دیگری بر روی کفش ها قرار می گیرند. این قطعات عبارتند از:
میل راهنما، بوش میل راهنما و نگهدارنده میل راهنما که هر کدام وظیفه خاصی بر عهده دارند.
قالب سازی چیست؟ برای کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید
توپی
توپی های قالب سنبه ماتریس در شکل ها و انواع مختلف در بازار وجود دارند که با توجه به کوچکی و بزرگی قالب از آنها استفاده می شود توپی از یک طرف به کفشک بالایی و از طرف دیگر در دهانه یا جلوی فک بالایی پرس متحرک می باشد. به این صورت که با حرکت قسمت بالایی پرس قالب شروع به کار می کند و در واقع کار خود را انجام می دهد.
پین استپ
به منظور این که قطعه بیرون آمده از ورق با کمترین دور ریز تولید شود باید ورق در ایستگاه های تعیین شده توقف کرده و بعد از آن عمل برش بر روی آن صورت گیرد به همین منظور از پین استپ یا نگهدارنده استفاده می شود. همچنین در ایستگاه دوم بر اثر وجود پین استپ در سوراخی که روی ورق به وجود آمده و مجدداً متوقف می‌شود و عمل برش دوباره صورت می گیرد.
پین انگشتی
ممکن است که در مراحل اولیه کار چند قطعه به صورت ناقص تولید شوند که اگر قرار باشد از نوارهای کوتاه استفاده شود تولید به هیچ عنوان به صرفه نخواهد بود. به همین منظور برای جلوگیری از ضایعات زیاد در مراحل ابتدایی بسته به طراحی قالب و تعداد ایستگاه های موجود از یک یا چندین انگشتی استفاده می شود. این انگشتی که روی روبنده جاسازی می‌شود به گونه‌ای است که آن را به داخل فشار می دهد و در داخل وارد کانال شده و به شکل زبانی سرراهه ورق می گردد و به این طریق ورق را در یک موقعیت مناسب به شکل موقت نگه می دارد تا عمل برش بر روی آن انجام شود.
تولید و ساخت قطعات پلاستیکی با چه روش هایی انجام می شود؟ بیشتر بخوانید
ورق گیر یا روبنده
روبنده علاوه بر اینکه کانالی است جهت عبور و هدایت ورق عمل بیرون اندازی ورق سوراخ شده را از روی قالب به بر عهده دارد اگر روبنده در قالب وجود نداشته باشد پس از سوراخ شدن در پیرامون سمبه گیر کرده و در ادامه حرکت ورق داخل کانال قالب با اختلال مواجه می شود.
ضربه گیر
از دیگر قطعات و اجزای قالب سنبه ماتریس ضربه گیر می باشد. چون جنس سنبه سخت تر از جنس کفشک می باشد به همین خاطر ممکن است که در حین کار دستگاه سنبه در کفشک فرو برود و کار را با اختلال مواجه کند به همین خاطر برای جلوگیری از ورود سنبه به کفشک از ضربه گیر بین سنبه و کفش استفاده می شود.
سنبه گیر
سنبه گیر وسیله ای می باشد که به منظور استقرار سنبه بر روی کفشک از آن استفاده می کنند.
قالب سنبه ماتریس انواع مختلفی دارد که از مهمترین آنها می توان به:
سنبه ماتریس ساده، سنبه ماتریس سایدکاتر و غیره اشاره کرد.
منبع:
